12/18/07

Çince karakterlerin uzun geçmişi


Çince karakterler, dünyada en çok insanın kullandığı ve en uzun geçmişe sahip karakter çeşididir.

Çince karakterlerin ne zaman ortaya çıktığı henüz tespit edilemedi. Günümüzde bulunan en eski karakterler, Shang Hanedanı döneminde kaplumbağa kabuğu, hayvan kemik parçaları ve bronz eşyalar üzerine oyulmuştur. Shang Hanedanı dönemindeki karakterler çok gelişmiş olduğu için Çince karakterlerin bu dönemden önce ortaya çıktığı savunuluyor, yani Xia Hanedanı veya daha evvel yaklaşık 4-5 bin yıl önceki Yeni Taş Çağı'nda ortaya çıkmış olabilir.

Çin'in Erlitou ve Dawenkou bölgelerindeki kazılarda çıkarılan seramik eşyalar üzerinde resimden karakterler bulunuyor. Bu karakterler, seramik eşyalar üzerinde yer alan anlamlı desenler daha sonra birleşerek, sözcük oluşturan karakterler haline geldi. Çince karakterler dağınık ve birebir bağlantısız karakterlerin birikiminden oluştu. Belli sayıya varmasından sonra insanların oluşturduğu kurallarla bir yazı sistemi meydana geldi. Arkeolojik araştırmalara göre, orijinal Çince karakterler, Yeni Taş Çağı'nın ortalarında ortaya çıktı ve 2600 yıldan sonra olgunlaştı.

Çin'in ilk feodal hanedanının kurucusu Qing Shihuang, M.Ö. 230 ile M.Ö. 221 yılları arasında ardı ardına 6 beyliği yok ederek Çin tarihindeki ilk birleşik ve çok milliyetli Qing Hanedanı'nı kurdu. Qing Shihuang, hakimiyetini korumak ve merkezi yönetimi sağlamlaştırmak için siyaset, ekonomi ve kültür alanlarında bir dizi düzenleme yaptı.

Qing Hanedanı'ndan önceki beyliklerin yazıları çok karmaşıktı, bu durum yasa ve emirlerin uygulanmasını, ekonomi ile üretimin gelişmesini ve eğitimin yaygınlaşmasını engelledi. Bunun için Qing Shihuang, Çin'i birleştirdikten sonra ilk olarak karakterleri birleştirmeye başladı.

Karakterlerde düzeltme çalışması, başbakanı Li Si tarafından yürütüldü. Bu çalışma iki aşamada tamamlandı. İlk aşamada Qing'deki karakterlere uymayan karakterler kaldırıldı ve Qing karakterleri temelinde standartlaşma yapıldı. İkinci aşamada, Qing İmparatorluğu'nda kullanılmış olan geleneksel yazıda halk arasında yaygın olan bazı basit karakterler daha standart hale getirildi. Bu Çin tarihinde ilk defa merkezi hükümetin liderliğinde kökten değişiklik gerçekleştirilerek yapılan standartlaştırma çalışması oldu.

Çince yazı biçimi olan ve dikdörtgen şeklindeki Çince karakterler, Batı yazılarından farklı olarak sadece okunuşu değil, aynı zamanda anlamı da yansıtıyor. Çince karakterler, somut düşünceye kolaylık sağladı. Bundan dolayı Çinliler, somut düşünce açısından daha beceriklidirler.

Bir Çince karakter, bir şekille belli bir anlam ifade ettiği için insanlar bir Çince karakteri görünce anlamını anlar veya tahmin edebilir. Örneğin bir karakterin sol tarafında "tahta" anlamındaki şekil kullanılsa, bu karakter genellikle bir çeşit ağaç demektir.

Çince karakterlerin her birisi eskiden olduğu gibi günümüzde de anlamlı bir hecedir. Bir şiirde kaç karakter varsa, o kadar hece var demektir.

Eski çağlarda Çince karakterler genellikle dikdörtgen şeklindeki bir tahta üzerine oyulur, yukarıdan aşağıya ve sağdan sola dizilirdi. Her karakter küçük bir dikdörtgen çerçeve içinde, tüm karakterler ise büyük bir dikdörtgen çerçeve içinde yer alır. Bu özellik, Çinlilerin geleneksel düşünce tarzıyla sıkı sıkıya bağlantılıdır.

Biraz önce anlattığım gibi, Çince karakterlerin çoğu hem anlam, hem de okunuşu yansıtıyor. Bu tür karakter yaratma yöntemi Çinlilerin düşünce tarzını etkileyerek, Çinlilerin olayı bir bütün olarak değerlendirmesine yol açar. Çinliler çelişkileri ve sorunları çözerken mutlaka karşılıklı taviz ve uzlaşma arar. Bu, Çinlilerin "Zhong Yong", yani sağduyuyla hareket etme şeklindeki kültürünü yansıtır.

Çince karakterler, 2 bin yıl önce ardı ardına Kore Yarımadası, Japonya ve Vietnam'a yayıldı. Bunun için Asya'nın kuzeydoğusundan güneydoğusuna kadar geniş bölgede Çince karakterli kültür çevresi ortaya çıktı. Örneğin, Çince karakterler, Korece'de büyük bir paya sahip oldu ve Korece'deki sayısı toplam karakterlerin yüzde 60'ına ulaştı. Günümüzde Japonya'daki ders kitapları ve yayınlarda hala 2 bine yakın Çince karakter kullanılıyor.
kaynak:cri.cn