Geleneksel Çin tıbbının temel kuramı ve tedavi yöntemi

Geleneksel Çin tıbbının temel kuramı, insanın "yaşamının" hareketi ve hastalık durumundaki değişikliklerle ilgili teorileri kapsar. Aralarında "Yin" (negatif) ve "Yang" (pozitif), "Wu Xing" ve "Jingluo" gibi kuramlar ile hastalıklara yol açan nedenler, tedavi yöntemleri ve ilkeleri ile bağışıklık ve beslenme gibi konular yer alır.

"Yin" ve "Yang" kuramı eski Çin felsefesine dayanır. Geleneksel Çin tıbbı "Yin" ve "Yang" ile ilgili zıtlaşma ve birleşme düşüncesine göre insan vücudunun üstü ve altı, sağı ve solu, içi ve dışı arasındaki ve de insanın yaşamının doğa ve toplum gibi dış halkalar ile karmaşık ilişkilerini açıkladı. "Yin" ve "Yang" arasındaki zıtlaşma ve birleşmenin denge durumunda bulunması insanın normal yaşamını sağlayan temeldir. "Yin" ve "Yang" arasındaki dengenin bozulması durumunda hastalık ortaya çıkacaktır.

"Wuxing" kuramı, ağaç, ateş, toprak, altın ve su gibi beş elementle, nesnel dünyadaki değişik varlıkların özellikleri ile varlıklar arasındaki karşılıklı bağlantıları ve değişiklikleri açıkladı. Geleneksel Çin tıbbı ise, Wuxing kuramına göre insanın çeşitli organları arasındaki bağlantıları ve iç organları arasındaki dengenin bozulmasının hastalıklara yol açtığını açıklarken, iç organlarımızla ilgili hasladıkların tedavisine yardımcı olur.

Jinglou (esas ve yan kanallar), insan vücudunda, nefes ve kan taşıyan kanallar olarak, içten dışa, yukarından aşağıya, insanın çeşitli kısımlarını birbirine bağlamakta rol oynuyor. Hastalık nedeniyle, esas ve yan kanallar sisteminde değişiklikler meydana gelir, buna parelel hastalık belirtileri ortaya çıkar. Bu belirtilerden, hastalık nedenleri anlaşılır.

Şimdi geleneksel Çin tıbbında doğru bir tedavi için kullanılan "dört muayene yönteminden" bahsedeceğiz. Muayene safhasında, gözlemek, dinlemek ve koklamakla, sorgulamak ve nabza bakmaktan oluşan bu dört muayene yönteminin birlikte kullanılması durumunda, hastalığa doğru teşhis konulabilecektir.

Gözlemekle muayene

Gözlemekle muayenenin aşamaları arasında, ruha, renge, görünüşe, başa, boyna, yüzdeki organlara, tene, esas ve yan kanallar ile dışkılara bakmak bulunuyor. Bunlar arasında ruha, yüz rengine ve dile bakmak çok önemlidir. Çünkü yüz ve dilin çeşitli görünüşleri, büyük ölçüde iç organların işlevsel değişikliklerini ifade eder.

Dinlemek ve koklamakla muayene

Dinlemek ve koklamakla muayene, doktorun kendini dinleme ve koklama organlarıyla hastanın vücüdu içinden gelen seslere ve dışkısına göre yaptığı muayenedir. Doktor sesi dinlemek yoluyla yalnız sesin çıktığı organı muayene etmekle kalmayıp, sesin değişikliğine göre diğer organlardaki hastalıkları da teşhiş edebilir. Dinleme ve koklama muayenesinde dinlenmesi gereken sesler, konuşma, nefes, öksürük, hıçkırık gibi seslerdir.

Koklama muayenesi, hastalığa yakalanan organlardan ve hastanın oturduğu odadan çıkan iki kötü kokunun koklanmasını kapsıyor. Hastalığa yakalanan organların kötü kokusu, genellikle zehirli faktörün insanın iç organlarında bulunmasından kaynaklanan anormal kokudur.

Sorgulamakla muayene

Sorgulamakla muayene soyadı, yaş, meslek, evlilik, ırk, adres, muayene tarihi, şikâyet, şu anki hastalığın geçmişi, şu anki hastalığın gelişmesi, geçmişteki diğer hastalıklar, ferdin ve ailenin geçmişi ile ilgileri kapsar. O anki hastalığa ilişkin sorulması gereken bilgiler arasında da soğukluk ve sıcaklık hissi, uyku ve duygusal durum ile idrar ve dışkı bulunuyor.

Nabza bakma ve elle muayene

Nabza bakmak, doktorun, hastanın nabızını tutmak yoluyla, hastanın vücudunda meydana gelen değişikleri anlamasıdır. Elle muayene, doktorun elle, hastanın vücudunun çeşitli yerlerine vurma, bastırma ve sıvazlama gibi yollarla muayene etmesidir.

Geleneksel Çin tıbbıyla ilgili araştırmalar, eğitim ve pratikler günümüzde de devam ediyor. Geleneksel Çin tıbbının dünyadaki etkisi de artıyor. Bir çok Asya ülkesi ve Avustralya, geleneksel Çin tıbbını yasal kabul ederken, ABD Ulusal Sağlık Merkezi (NCCAM), Çin tıbbını kapsamlı bir tıp bilimi olarak kabul etti.
Kaynak:cri.cn